Wat is dat toch? Het fenomeen dat armen uit andere landen gezien worden als ‘die geholpen moeten worden’ en de armen uit het eigen land niet echt? Waar zit dat toch in?
Nu is dat niet helemaal waar, want er zijn voedselbanken en andere initiatieven van mensen die net zoals ik het ‘erg’ vinden dat er mensen in Nederland door ‘armoede’ te kort komen en daar wat aan/tegen/voor willen doen. Gelukkig wel! Maar toch, in essentie blijkt bijvoorbeeld dat uit donaties voor initiatieven voor de eigen armen, dat dit niet zo hard loopt. Terwijl de acties voor bijvoorbeeld ‘Het Glazen Huis’ miljoenen ophaalt. Wat ik ze van harte gun hoor, want het is niet niks, zo je ouders kwijtraken door oorlog en andere vreselijke dingen. Dat geldt trouwens ook voor kinderen hier in Nederland. Het lijden wat bij jeugdzorg binnen komt, is enorm!
Maar wat ik me afvraag is het volgende:
Is er voldoende besef over de context van armoede? Wat dat betekent? Nou, dat je arm bent in de context waarbinnen je arm bent. Heeft het wel zin om appels met peren te vergelijken? Zijn armen uit Afrika anders arm dan armen in Nederland? Er zijn genoeg verschillen, maar wellicht is arm zijn qua betekenis voor hen die arm is niet zo heel erg verschillend?
Mmm.. hoor ik u bijna denken. Als je aan het verhongeren bent, zoals die mensen in de woestijn, dan is dat echt wel erger hoor dan wat er hier in Nederland gebeurt. Tja.. daar kan ik niet zoveel aan ontkennen. Dat is ontzettend erg! Vooral als je ‘massaal’ aan het verhongeren bent en er geen hulp of niet op tijd hulp komt. Zo in en in triest. Zeker als je dat wegzet in een globaal bewustzijn dat er voldoende voedsel is voor iedereen, als dit voedsel ‘anders’ verdeeld zou worden. Dat deze ongelijkheid niet zo hoeft te blijven, als we anders naar onze wereld en hoe we met elkaar om willen gaan, zouden kijken.
Maar als we nu eens de ‘voorbeelden vergelijking’ los laten en wat meer vanuit een helicopterview naar het fenomeen armoede zouden kijken. Wat is dan de overeenkomst tussen een arme uit Afrika, of Oosteuropa en die in Nederland? Wat is de essentie die je overal tegen komt?
Schaarste
Het blijkt te gaat om het ervaren van tekorten. Tekort aan financiële middelen om voldoende voor jezelf te kunnen zorgen. Te kort aan ondersteuning om vanuit daar weer kansen te kunnen krijgen. Te kort aan oprechte aandacht zodat je je gezien, gehoord en gevoeld weet. Te kort aan erkenning, herkenning en herkenning. Te kort aan vermogen om er zelf uit te komen. En als een ‘tekort’ chronisch blijkt te zijn, dan heeft dit weer effect op het bevattingsvermogen en het vermogen (strategisch) te kunnen plannen. dus op het vermogen om voldoende vooruit te kunnen kijken en de consequenties van bepaalde keuzes te kunnen inschatten (Mullainathan, Shafir, van den Elskamp, & Waa, 2015).
Nu ben ik zelf al bijna 20 jaar lobbyiste in dat armoede terrein. En heb deze overeenkomst binnen de context van Europa steeds weer kunnen zien en horen. En met name voor, door en met de armen uit Nederland. Ik ben een ervaringsdeskundige. Of zoals Alie Weerman het zegt, iemand die ervaring heeft van existentiële grenssituaties of met andere woorden, kennis heeft van de grenzen van het bestaan en die van deze ontwrichtende ervaringen is herstelt en vanuit deze ervaringen anderen helpt hun weg naar herstel te kunnen vinden. Dan ben je in van ervaringen, via ervaringskennis naar een ervaringsdeskundige gegroeid.
Wel… alles uit mijn herstelroute komt samen in ONS KantelHuis vanuit het besef dat de universele overeenkomst van ‘schaarste’ maakt dat ik wil beginnen bij de ‘eigen armen’.
Want uiteindelijk herkent elke arme of uitgeslotene zich in de volgende tekst.
(vanuit Something Inside So Strong)
“The more you refuse to hear my voice. The louder I will sing. You hide behind walls of Jericho. Your lies will come tumbling. Deny my place in time, you squander wealth that’s mine. My light will shine so brightly it will blind you…“
En ik kan deze en onderstaande oproep zo in mijn hart voelen landen.
“Brothers and sisters, When they insist we’re just not good enough“
Ik krijg van dit lied elke keer weer tranen in mijn ogen. Zo ‘gelijkwaardig’ aan wat mensen in de uitkering hier in Nederland ook ervaren. Een gevoel – vanuit wet en regelgeving – dat ze ‘niet goed genoeg’ zijn. Want ja.. in Nederland moet het toch echt wel aan jezelf moeten liggen als je in de uitkering zit en blijft zitten. Wat een miskenning! Wat kortzichtig en wat een ontkenning van wat het met je kan doen in een wereld waar je jezelf steeds moet bewijzen ‘goed genoeg’ te zijn, wanneer je dat door omstandigheden niet of niet meer lukt (van Ewijk, 2015).
Nou ja, je ziet het, dit raakt mij ‘BIG TIME’.
Ik wens een ieder toe dan die kracht te vinden die ook in dit liedje zo ‘rakend’ wordt vertolkt.
“Well we know better, Just look him in his eyes and say, We’re gonna do it anyway. We’re gonna do it anyway, We’re gonna do it anyway… because there’s…..
There’s something inside so strong. I know that I can make it. Though you’re doing me wrong, so wrong. You thought that my pride was gone, oh no…. There’s something inside so strong, oh… Something inside so strong”
En dat is waarom ONS KantelHuis er zal komen. Om mensen weer in contact te kunnen brengen met hun eigen innerlijk licht. Die kracht die er voor kan zorgen dat ze met wat ondersteuning, het leven met al haar uitdagingen kunnen leven.
Leven, dus niet overleven.. maar daarover in een volgend blog meer.
Mullainathan, S., Shafir, E., van den Elskamp, I., & Waa, F. (2015). Schaarste: hoe gebrek aan tijd en geld ons gedrag bepalen: Maven Publishing.
van Ewijk, H. (2015). Omgaan met sociale complexiteit: professionals in het sociale domein (2de druk ed.). Amsterdam: Uitgeverij SWP.