Via via kwam ik het artikel “Relationeel werken: Trouw zijn aan sociaal overbodigen” tegen. Een slotartikel als laatste in de serie van 6 over “relationeel werken” uit de hand van Presentiegrondlegger Andries Baart.
In het stuk staat het volgende: “Het gaat over de ervaring van sociale overbodigheid. Dat is het gevoel dat er voor jou maar één boodschap geldt: je doet er niet toe, je situatie niet, je kennis niet, je brieven en klachten niet, je toekomst niet. Zonder jou en jouw type gaat het met ons allemaal een stuk beter: dimmen dus of oprotten.” en een stukje verder staat: “Zo doet het geleefde leven zich aan bepaalde mensen voor – los van de vraag of dat objectief gestaafd kan worden.”
Vanuit de Past Reality Integration (PRI) Theorie zou je dit fenomeen van waarnemen en op een bepaalde manier denken te worden waargenomen, Primaire Afweer (PA) kunnen noemen. Een verschijnsel wat iedereen kan overkomen, omdat het één van de 5 afweren is die we als mens onbewust inzetten als ‘iets’ in onze huidige context onbewust herinnert aan iets uit onze kwetsbare, tijdloze, afhankelijke ‘kleintje’ tijd. Dat ‘iets’ kan iets zijn wat al ‘in utero’ speelde, of rondom de geboorte of dingen uit de kwetsbare jaren daarna. Want een kind ontwikkelt zo rond de 6 a 7 jaar pas een beginnend tijdsbesef. Daarvoor komt alles binnen in een eeuwigheidsbewustzijn. Wat zo ‘treffend’ is in deze beschrijving is dat ook PA (wanneer geactiveerd) gewoon er is en de waarneming van de wereld, voor deze mens in PA, bepaalt en ook de wijze waarop hij/zij denkt door de wereld te worden waargenomen, los van de vraag of dat objectief gestaafd kan worden.
Het zou mooi zijn als deze beweging naar de relatie (weer) centraal te stellen binnen het professioneel handelen, ondersteund zou kunnen worden door het vergroten van je bewustzijn over je ‘eigen professionele denken en doen’ via het PRI verklaringsmodel van gedrag. Met mijn boek Zonder Reflectie Geen Connectie, de Reflecteren Nieuwe Stijl methode, wil ik hier een bijdrage aan leveren (bij mij op te vragen). Ik ben erachter gekomen dat het eerst gaat om het leren herkennen van die momenten waarin je niet meer in contact ben, en dat dan jouw reactie eigenlijk over jezelf gaat. En als je dat herkent, dit ‘denken en doen’ zelf te kunnen reguleren (zonder communicatie trucs) naar weer ‘nabij’ en authentiek in contact kunnen gaan met de ander, jouw cliënten/klanten/patiënten/inwoners/bewoners/et cetera. PRI als basisbewustzijnslaag om daar vanuit ‘echte presentie’ duurzaam te kunnen realiseren.
Waarom is dat zo belangrijk? Wel.. om de valkuil van de collectieve Valse Macht te verkleinen. En wat is dat dan? hoor ik u bijna denken.
Wel… een ander uit de 5 afweren is Valse Macht. Een vorm van ‘jezelf tegen oude pijn’ beschermen die als basis gedachten heeft dat het allemaal aan de ander ligt dat het niet goed gaat. Dat die ander zou moeten veranderen, dan komt alles goed.
In mijn thesisonderzoek met klantmanagers van sociale zaken, ben ik deze vorm van collectief denken en handelen op 3 niveaus tegen gekomen. Het niveau van wetgeving, zoals de Participatiewet, die zegt, de klant moet ‘iets terug doen’ en dus een tegenprestatie leveren, en dus in beweging komen en veranderen; het niveau van interventies en methodieken, waarin de ‘klant’ in beweging moet komen, die moet veranderen en op het niveau van het denken en doen van de klantmanagers die, ondersteund vanuit de wetgeving, en de bijpassende interventies en methodieken, ook vinden dat wat er mis is met de klant wel aan de klant zelf moet liggen, of in ieder geval ligt het aan de klant dat hij/zij niet uit de ‘shit’ situatie weet te komen.
En weet je wat deze vorm van ‘benaderen’ doet met de ander, de klant? Juist!
Buiten het feit dat er steeds op onbewust niveau ‘bevestigd’ wordt dat er iets mis is met de ander, de klant, voelt deze zich niet gezien en niet gehoord en denkt en voelt dan: je doet er niet toe, je situatie niet, je kennis niet, je brieven en klachten niet, je toekomst niet. Zonder jou en jouw type gaat het met ons allemaal een stuk beter: dimmen dus of oprotten.
en deze klant gaat dan in weerstand, trekt zich terug, reageert niet meer, doet niet wat er van hem of haar verwacht wordt… en zo ziet de klantmanager weer een bevestiging van dat de klant het dus echt zelf doet, de shit situatie in stand houden…..
Uit het thesis onderzoek is gebleken dat de PRI theorie het succesvolste verander ingerdient is en deze kennis eigen maken al zorgt voor meer begrip, milder kijken en voelen naar de ander en jeZelf en er meer gekeken kan worden naar: wat heb jij nodig in jouw leven? Wat blijkt uit dit onderzoek, maar ook uit mijn eigen 8 jaar PRI emperie, de PRI theorie en het gedragsverklaringsmodel onschuldigt iedereen. Klantmanager, klant, of wie dan ook. Hierdoor ontstaat ruimte waardoor makkelijker de stap gemaakt kan worden naar de vraag, ‘hoe dan anders?’ en de relatie komt hierdoor automatisch weer centraal te staan.
NB- Ik ben dyslectisch en ondanks meerdere malen ‘n taalcheck is het bij mij vrij normaal dat er toch nog fouten in blijven staan. Ik hoop dat u daar aan voorbij kan kijken en dat de inhoud voor zichzelf mag spreken.
Afbeelding: Berend Vonk